स्याङ्जामा मलको अभाव कायमै,८४० बोरा मल भए स्वाहा
खबरकलम संवाददाता/भदौ १६: देशभर अभाव भएको रासायनिक मलमा स्याङ्जा जिल्ला पनि अछुतो छैन l बिश्वभर फैलिएको कोरोना महामारी र लामो समयदेखिको लकडाउनको कारण मलको ढुवानी र आपूर्ति हुन नसक्दा देशभर मलको चरम अभाव सृजना भएको हो l
लकडाउनको कारण थुप्रै टन मल कोल्कोत्ता बन्दरगाहमै रोकिएको थियो। साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनको अगुवाइमा बल्लतल्ल भएको ढुवानीले पनि किसानको मलको अभावलाई मेट्न सकेन। स्याङ्जा जिल्लामा साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसन लिमिटेडको कुनै वितरण केन्द्र वा बिक्रेता नभएकाले मल भित्राउने र वितरण गर्ने जिम्मा जिल्ला सहकारी संघ स्याङ्जाले लिएको थियो।
जिल्ला सहकारी संघ स्याङ्जाले ल्याएको रासायनिक मल स्याङ्जा जिल्लाका सबै पालिकाले सहकारी संस्था मार्फत वितरण गर्ने व्यवस्था मिलाइएको थियो।
हिजो सोमबार राती आएको रासायनिक मल मंगलबार बिहानैबाट वितरण गर्ने थाहा पाएपछि मलको अभावमा थलिएका किसानहरु टाढा-टाढाबाट बोरा र झोला बोकी बिहानैदेखि लामबद्ध भएर बसेका थिए। मल पाइने आसामा घण्टौँ सडकमा लाम लगाएर उभिएका किसानहरुमा न गर्मीको कुनै भय थियो। न पसिनाले भिजेका लुगामा नै ध्यान दिएका थिए। बिना मास्क, बिना भौतिक दुरी लाइनमा बसेका उनीहरु भोकभोकै थिए।
स्याङ्जा जिल्लामा भदौ १८ गते राती १२ बजेसम्मका लागि जिल्ला प्रशासन कार्यालय स्याङ्गजाले निषेधाज्ञा जारी गरेको छ। तर, मल लिन आउने किसानलाई यसको कुनै प्रवाह छैन। “जसरी होस् मल चाहिएको छ। ५ किलो या १० किलो।” नविन खनालले भने! “वर्षभरी खान लगाएको धान खेती मलको अभावमा पाकेको आँप जस्तै पहेँलो भएको छ” शिक्षक समेत रहेका स्थानीय माधव प्रसाद रेग्मीको भनाइ हो यो। “आदर्शका कुरा मात्रै गरेर सरकारले किसानलाई पनि झुक्कायो” एक घण्टा हिँडेर पुतलीबजार ११ बाट आएका मेघराज पौडेलले बताए। “म आएर तीन घन्टा उभिएँ। तर, मल पाइन!”
“मल लिन लाइनमा बसेर, बिल काटेर पनि मल नपाई फर्किएका किसानको पीडा उस्तै छ। लकडाउन र कोरोनाले भएको जागिर जाने, पसल र व्यवसाय बन्द गर्नुपर्ने, कृषिमा लाग्छु भनेर हिँड्दा मल पनि नपाइने?” भीरकोट ५ का भिम प्रसाद खनालले आक्रोश पोखे। यो सरकारको कृषि मन्त्रीले राजिनामा दिए हुन्छ।
स्याङ्जा जिल्लाको कोटामा परेको ८४० बोरा मल २ घण्टा पनि नबित्दै स्वाहा भयो। मल पाइने आसामा किसानहरु एक सहकारीदेखि अर्को सहकारीसम्म हिँड्दै पुगे। र पनि मल पाउन सकेनन्। मलाई बडो दु:ख लागेको छ। मल वितरण गर्न सहजीकरण गरेकी रेखा बस्यालले बताइन्। “मैले पनि मल पाउन सकिन” उनको भनाइ थियो।
खिलुङ कालिका सहकारी संस्थाको सस्तो पसलका व्यवस्थापक चेतनारायण कोइरालाले मल वितरण गर्दा थोरै कमजोरी भएको स्वीकार गरे। “सुरुमा आउनेलाई १० किलोसम्म दिएर पठायौँ। नपुग्ने अवस्था आएपछि ५ किलोमा झार्यौँ। र, अन्तिममा २ किलो पनि मल पुगेन” अबका दिन यस्तो कमजोरी नहुने र सकेसम्म मल वितरण गर्दा समानता कायम गर्ने उनको भनाइ छ।
यस्तै अन्य सहकारी पसलबाट बाँडिएको मलमा पनि अनियमितता भएको भन्ने जनगुनासो आएको छ। बयरघारीमा वितरण गर्ने भनिएको ४० बोरा मल मध्ये ३९ बोरा वितरण गरिएको र १ बोरा लुकाइएको स्थानीयले आरोप लगाएका छन्।
मल वितरणमा कुनै पनि स्थानीय निकायका प्रतिनिधि, प्रहरी प्रशासन र अन्य कुनै पनि सरोकारवाला निकायको ध्यान भने पुगेको थिएन। पहुँचको आधारमा मल एकै व्यक्तिले दोहोर्याएर, तेहर्याएर पनि लगिएको जानकारी पाएपछि हाम्रो टिम वितरण केन्द्रमै पुगेर स्थलगत अनुगमन गरेको थियो।
आफ्नो प्रतिक्रिया दिनुहोस्